Dzisiejszy artykuł zostanie poświęcony korzyścią wynikającym z uprawiania siatkówki plażowej, które pomagają siatkarzowi stać się lepszym zawodnikiem. Przedstawiony zostanie bardzo ważny aspekt motoryczny a mianowicie zdolność kształtowania mocy.
Dlaczego moc jest tak istotna w siatkówce?
Zacznę od podwalin tematu i przybliżę definicję mocy oraz ogniw wiążących.
Definicja mocy mięśniowej – „Moc jest wielkością fizyczną wyrażającą ilość wykonanej pracy w danej jednostce czasu (P=W/t). Jednostką mocy w układzie SI jest WATT [W]. W sporcie jest często czynnikiem decydującym o sukcesie sportowym; w praktyce oznacza maksymalną intensywność wysiłku możliwą do osiągnięcia w krótkim odcinku czasu. Jej wielkość, w sensie fizjologicznym, zależy przede wszystkim od składu włókien mięśniowych, a ściśle mówiąc od ilości włókien typu IIx”. Mężczyźni osiągają średnio o 30% wyższe wartości mocy niż kobiety. Maksymalne wartości mocy osiągane przez sportowców zależą od rodzaju wysiłku i uprawianej dyscypliny.”
Jak wynika z definicji moc składa się z dwóch podstawowych zdolności motorycznych: siła i szybkość. Jest, zatem zdolnością do przyśpieszenia lub pokonania oporu zewnętrznego w jak najkrótszym czasie. Siła mięśniowa, w przeciwieństwie do mocy mięśniowej, oznacza jedynie zdolność do pokonania danego oporu (np. umiejętność podniesienia danego ciężaru). A więc to, jak szybko dany ciężar zostanie podniesiony, nie jest już istotne. Oczywiście te dwie składowe wzajemnie się przenikają.
Stąd też często budowanie mocy i siły mięśniowej jest związane z pokonywaniem dużych oporów podczas treningów. Należy przy tym pamiętać, że mięśnie adaptują się zawsze względem takiej formy obciążenia jakiemu są poddawane. W celu poprawy naszej mocy nie wystarczy tylko dużo dźwigać, ale trzeba pamiętać również o tempie danego ćwiczenia. Rozpoczynając naszą przygodę z siatkówką należy najpierw zbudować „podstawy” czyli odpowiedni „poziom siły” a następnie przejść do kształtowania mocy.
Siła mięśniowa – czyli jedna ze zdolności motorycznych, która ma korzystny wpływ chyba na każdą dyscyplinę sportową. Trenerzy nie wyobrażają sobie przygotowania fizycznego bez kształtowania jej w okresie przygotowawczym.
Definicja siły mięśniowej – „Siła mięśniowa to zdolność do pokonywania oporów zewnętrznych lub przeciwstawiania się im kosztem wysiłku mięśniowego”
Szybkość – kolejna ze zdolności motorycznych, która w siatkówce plażowej odgrywa ogromną rolę w przygotowaniu fizycznym sportowca.
Definicja szybkości – „Szybkość to zdolność do przemieszczania całego ciała lub jego fragmentów w określonym czasie”
Teraz przejdźmy stricte do siatkówki plażowej.
Jak wyżej definicja mówi, zwiększenie siły wraz ze szybkością wpływa na zwiększenie mocy a jej poziom jest niezwykle ważny w kontekście rywalizacji na piaszczystych boiskach. Podłoże z piaskiem powoduje generowanie większej mocy w stosunku do podłoża twardego.
Wykonana praca nóg na podłożu piaszczystym (czyli bieganie i skoki) wpływa na wzmocnienie kończyn dolnych a w dalszym rezultacie na poprawę naszych parametrów motorycznych. Dzięki treningowi na plaży zawodnik znacząco (w stosunku do takiego samego treningu na hali) poprawia siłę, szybkość i moc. A bez dobrego przygotowania motorycznego w dzisiejszych czasach ciężko liczyć na sukces w sporcie.
Przykład sytuacji boiskowej: osoba broniąca podbija kata, (plas przeciwnika wzdłuż siatki) jego pozycja końcowa po podbiciu piłki to leżenie przodem. Osoba wystawiająca odbija piłkę nad osobę, która wykonuje w tym czasie leżenie przodem (zawodnik leży przy siatce,więc taka wystawa będzie najwygodniejsza dla osoby wykonującej atak).
Zawodnik leżący ma ułamki sekund, aby wygenerować jak największą moc – wstać, wybić się z piasku i wykonać skuteczny atak z miejsca. Jest to bardzo złożony akt ruchowy i wymaga od zawodnika nie tylko wysokiego poziomu generowania mocy, ale również wysokiego poziomu techniki indywidualnej, która pozwoli na przekształcenie mocy w skuteczny atak z miejsca.
W siatkówce plażowej tego typu sytuacje występują bardzo często, dlatego oprócz doskonałego wyszkolenia technicznego warto pracować nad mocą każdego gracza. Z racji tego, że na boisku są tylko dwie osoby bardzo często dochodzi do sytuacji, w której osoba atakująca piłkę jest w pozycji zachwianej lub nie jest w stanie wykonać prawidłowego naskoku do ataku. Musi wykonać atak z miejsca lub z jednego kroku.
Moc wpływa na start podczas biegu oraz przyśpieszenie w trakcie wykonywania aktu ruchowego.
Szybkość w siatkówce plażowej ma znaczenie głównie podczas obrony piłki przez zawodnika, dobiegnięcia do siatki przez osobę wykonującą blok oraz we wszystkich sytuacjach, kiedy piłka jest podbita do góry i druga osoba pomimo dużej odległości musi wykonać szybki zryw i pobiec w kierunku piłki. Szybkość to przede wszystkim zdolność, którą ćwiczą obrońcy w celu przekierowania bodźca zewnętrznego (informacji o lecącej piłce) na układ obwodowy.
Układ ten przekazuje sygnał do naszych mięśni i daje gotowość do wykonania ruchu a tym samym do wygenerowania jak największej prędkości. Im większa jest możliwość wygenerowania prędkości tym zawodnik broniący jest w stanie w krótszej jednostce czasu dobiec do piłki – chyba logiczne :). Uważam jednak, że nad szybkością powinni również pracować zawodnicy blokujący. Zdolność ta na pewno będzie przydatna podczas wykonania wystawy, po obronie przez swojego partnera, kiedy czas na jej wykonanie jest ograniczony (piłki są bronione intuicyjnie, a kierunek lotu często bardzo odbiega od oczekiwań drużyny).
Zawodnik blokujący musi w tym czasie wykonać lądowanie po bloku, obrócić się i pobiec do spadającej już piłki. Złożoność tego elementu wymaga od blokującego nie tylko szybkości, ale również dobrej koordynacji ruchowej oraz szybkiej orientacji boiskowej.
Jak widać na przedstawionych przykładach moc odgrywa znaczącą rolę w końcowym rezultacie spotkania. Im większa wartość maksymalna mocy, tym zwiększa się szansa na wykonanie skutecznego ataku, obrony czy wystawy. Czasami jedna podbita piłka więcej w obronie decyduje o wygranym secie lub meczu.
Podsumowanie:
Moc jest moim zdaniem kluczową zdolnością motoryczną, która decyduje o poziomie sportowym danego zawodnika. Sprawia, że siatkarz skacze wyżej, szybciej biega oraz wykonuje pozostałe czynności na boisku z większą ekonomią. Siatkówka plażowa poprzez swoje podłoże oddziałuje na poprawę mocy.
Kształtujemy ją w innych warunkach, dla niektórych „nieświadomie” poprzez trening techniczny czysto siatkarski. Jest to bardzo fajna alternatywa dla graczy, którzy nie przepadają za treningiem siłowym a chcą poprawić swoje wyniki motoryczne (szybkość czy skoczność).